In minder dan zes maanden tijd heeft het coronavirus ons leven drastisch veranderd. Zo hebben wij allemaal wel eens negatieve emoties ervaren als gevolg van deze pandemie en lockdown. De sociaal-economische gevolgen van het coronavirus leveren onze samenleving veel stress op. Mensen maken zich zorgen over hun gezondheid, toekomst en familie en deze onzekerheden gaan vaak gepaard met angst en stress. Een mogelijke manier om in balans te blijven en stress te verlagen is door te luisteren naar klassieke Indiase muziek.
Stress
Stress is een bepaalde mate van spanning als reactie op een stimulus en kan zowel positief als negatief ervaren worden. Positieve stress werkt stimulerend. Negatieve stress veroorzaakt vaak een langdurig sluimerend gevoel dat erg moeilijk is om te beheersen, bijvoorbeeld wanneer we ons in een bepaalde situatie onrustig of bang voelen. De academische wereld doet al jaren uitgebreid onderzoek naar de effecten van muziek op het menselijk brein en lichaam. In dit artikel worden enkele punten over dit onderwerp uitgelicht in de hoop de samenleving te helpen bij de aanpak van negatieve stress.
Muziekinterventie studies
Docent muziektherapie en promovenda Martina de Witte heeft een kwantitatief onderzoek uitgevoerd: "Effect of Music interventions on Stress Reduction in Medical and Mental Health Care Settings”. Ze onderzocht de correlatie tussen stress en het luisteren naar muziek met de focus op de fysiologische en psychologische effecten. Fysiologische effecten van stress zijn een verhoogde hartslag of bloeddruk, psychologische effecten van stress zijn rusteloosheid, nervositeit, angst, zorgen en chronische vermoeidheid. De resultaten van deze studie stellen dat muziekinterventie kan leiden tot stressvermindering en verhoging van het welzijn.
Muziek als medicijn
Muziek wordt vaak geassocieerd met aangename en positieve emoties. Bij, bijvoorbeeld, verliefdheid hebben sommigen van ons de neiging om naar romantische liederen te luisteren omdat het positieve gevoelens aanwakkert. Terwijl wij naar muziek luisteren neemt de neurotransmitter dopamine -het hormoon dat ons geluksgevoel verhoogt- toe in ons lichaam. Volgens De Witte zijn muziekinterventies doelgerichte muzikale oefeningen waarbij het luisteren naar muziek, het maken van muziek of het zingen centraal staat, wat het 'knuffelhormoon oxytocine' stimuleert. Muziekinterventie kan daarom worden ingezet als een kosteneffectief en niet-verslavend middel om het stresshormoon cortisol aan te pakken en de hartslag en bloeddruk te verlagen.
OM
Oude Hindoe geschriften uit het Vedisch tijdperk, zoals de Rig Veda en Sāma Veda, erkennen het concept van de "heilige klank": de lettergreep OM. Aangeduid als “Vāc”, de “stem”, wordt de heilige klank volgens Vedische geleerden als goddelijk beschouwd. Deze goddelijke klank “Vāc” wordt afgebeeld als Sarasvati, de Godin van de muziek en beschermvrouw van de schone kunsten.
Bhaja Govindam
Het is dan ook niet verwonderlijk dat muziek een belangrijke rol speelt in de Hindoe filosofie. In feite is de OM-klank verweven in bijna elk ritueel. De heilige klank is bijvoorbeeld verwerkt in het reciteren van mantra's en het zingen van kirtan, devotionele liederen. De grondlegger van de hedendaagse Sanatan Dharma, filosoof Jagad Guru Adi Shankaracharya, hechtte ook veel waarde aan de heilige klank. Hij componeerde een zeer populair devotioneel gedicht genaamd 'Bhaja Govindam' waarin hij het spirituele pad van de kennis, jnana, verbindt met het pad van de devotie, bhakti, dat vooral tot uiting komt in het zingen van Gods naam. De herhalende zin van zijn bekende compositie is:
“Bhaja Govindam Bhaja Govindam Govindam Bhaja Mūdhamate
Samprāpte Sannihite Kāle Nahi Nahi Rakshati Dukṛñkaraṇe”
"Aanbid Govinda, Aanbid Govinda, Aanbid Govinda, o dwaas!
De regels van de Grammatica hebben geen nut als het uur van de dood nabij is.”
Als we Adi Shankaracharya interpreteren en zijn woorden in verband brengen met onze moderne samenleving, kunnen we stellen dat, ondanks dat mensen het vermogen hebben om buitengewone prestaties te leveren en te beschikken over veel kennis, het zonder ultieme toewijding, bhakti, niet mogelijk is om een zalig gemoedstoestand en verlossing te bereiken. Het belang van muziek en podiumkunsten komt tot uiting in de Natya Shastra.
Heilige muziek is een manier om de Indiase spiritualiteit te verkennen en te ervaren.
Devotionele muziek heeft het vermogen om negatieve emoties en dus stress gerelateerde symptomen te verminderen. Ter ondersteuning van dit concept werkt de Natya Shastra, de heilige tekst van alle klassieke kunstvormen in India, uit hoe de geest kan worden beïnvloed door muziek en andere kunstvormen. De essentie van de Natya Shastra is het opwekken van gevoelens, bhava, en het ervaren van verschillende emoties, rasa.
Samenvattend: muziekinterventie in de gezondheidszorg is een belangrijk thema geworden. Sommige onderzoeken hebben laten zien dat muziek een duurzame vorm van aanvullende behandeling is die geen bijwerkingen heeft.
De goede toegankelijkheid van muziek in combinatie met minimale kosten maakt een brede toepassing mogelijk en kan, door het uitvoeren van systematische literatuuranalyses en hoogwaardig klinisch onderzoek, kosten besparen in de gezondheidszorg. Naar mijn bescheiden mening doen ouders en Hindoe basisscholen er goed aan om Indiase klassieke muziek bij kinderen op jonge leeftijd al te introduceren Vedische geleerden ontwikkelden verschillende technieken (mantra & kirtan) om heilige klanken te gebruiken in ons dagelijks leven. Het is aan ons om deze technieken toe te passen om effectief negatieve stress te verminderen en positief te blijven, zelfs tijdens deze pandemie.
Referenties
- Kühlmann, de Rooij, L. F. Kroese, van Dijk, Hunink and Jeekel 2019, Meta-analysis evaluating music interventions for anxiety and pain in surgery.
- Moore Gerety, Finnian McKean. 2015. This Whole World Is OM: Song, Soteriology, and the Emergence of the Sacred Syllable. Doctoral dissertation, Harvard University, Graduate School of Arts & Sciences.
- Oxford Centre for Hindu Studies (Online Course), 2018: Hinduism and Sacred Sound: Chant and Music.
- Varma, 2018: Adi Shankaracharya Hinduism’s Greatest Thinker. Tranquebar - Imprints & Co-publishers.
NL 
EN