Reflecties Spiritualiteit & Samenleving Spiritualiteit, Management & Samenleving Magazine Spirituality Issue 10, 21-June-22 EN

LGBTQ in het perspectief van de hindoeïstische filosofie

Noot van de redactie voor de lezers van dit artikel 

De wereld van vandaag wordt geconfronteerd met polarisatie en het gebrek aan het vermogen om met extremen om te gaan en het integreren van alternatieve gezichtspunten. Er is een algehele integrerende aanpak nodig om zulke vraagstukken aan te pakken. Een onderwerp dat aandacht vraagt, gaat over de rechten van mensen die zich identificeren als LGBTQ.

Vanuit een integratief perspectief is het van essentieel belang om te begrijpen dat de Hindoe-wereldbeschouwing verschillende visies omvat, assimileert en zelfs met waardigheid omgaat met tegenstrijdige standpunten. De natuur heeft verschillende componenten - Satva, Rajas en Tamas en levensvormen vertonen hun kenmerken, eigenschappen, houdingen en voorkeuren op basis van hun geaardheid. Ieder mens is vrij om de weg van zijn voorkeur te kiezen in het rijk van de spiritualiteit. Als er beperkingen worden benoemd in de geschriften zijn deze doorgaans bedoeld om de orde in de samenleving te verzekeren. Tegelijkertijd is het relevant te vermelden dat dit kader van orde niet standaard en de-facto is. Er zijn mechanismen om het te ontwikkelen naargelang de context en de behoefte.

Biedt dit integratieve wereldbeeld, gebaseerd op de Hindoeïstische benadering, nieuwe inzichten voor LGBTQ? 

This article aims to generate a discussion where there is respects both individuals’ aspirations and social order.

………………………………………………………….

Dit is DEEL 2 van het artikel over LGBTQ in het perspectief van de Hindoe Filosofie.  

Geslachtsverandering

Met betrekking tot de geslachtsverandering vinden we veel teksten en verhalen in de Hindoe geschriften. Bijvoorbeeld het verhaal van de Samudra Manthan. Tijdens het karnen van de melkzee door de demonen enerzijds en de Devta's anderzijds, op zoek naar de nectar van onsterfelijkheid, veranderde Vishnu zichzelf in een mooie en onweerstaanbare vrouw, Mohini. Deze verandering was bedoeld om de demonen te verleiden, die dreigden de Devtas te veroveren Dit verhaal helpt ons te begrijpen dat God (Bhagavāna) boven het geslacht staat en dat de vormloze Brahman elke vorm kan aannemen.

Een ander verhaal dat verwijst naar geslachtsverandering, in dit geval van vrouw naar man, is het verhaal van Śikhaṁḍinī. Haar vader, koning Drupad, zou graag een zoon hebben gehad. Maar in plaats daarvan werd het meisje Śikhaṁḍinī geboren. Haar ouders besloten haar op te voeden als een jongen. Shikhandini was erg goed in gevechtsport. Maar omdat haar vader bleef verlangen naar een zoon, trok Śikhaṁḍinī zich terug in de bossen om te mediteren, met als doel van geslacht te veranderen. Na een zeer lange tijd gemediteerd te hebben, honoreerde Śiva haar wens en veranderde zij in een machtige jongeman. (Mahabharat hoofdstuk 6, vers 190 en verder).

Zulke verhalen kunnen ons helpen om extreme standpunten te vermijden wanneer iemand ervoor kiest van geslacht te veranderen. Het besluit kan worden aanvaard, aangezien zelfs Śiva Śikhaṁḍinī haar wens om een jongen te worden, heeft ingewilligd. Het vertelt ook dat menselijke wezens een verschillende kijk op het leven kunnen hebben en dat zulke oriëntaties niet zo nieuw zijn of voor het eerst voorkomen.

Relatie God - mens inclusief LGBTQ

Vrijwel elk geschrift in de Hindoe-traditie heeft iets te zeggen over het inzicht dat de relatie God-mens definieert. Bijvoorbeeld, in de Upaniṣadas, door de vier Mahāvākyas ( fundamentele inzichten) wordt die relatie als volgt geformuleerd:

Tat Tvam Asi: Dat (de Goddelijke essentie) ben jij. ( Chāndogya Upaniṣada 6.8.7)

Ahaṃ Brahmāsmi: Ik ben Brahman. (Bṛhadāraṇyaka Upaniṣada 14.10) 

Prajñānaṃ Brahmā: Ultieme kennis (zelfinzicht) is Brahman (Aitareya Upaniṣada (3.

Ayam ātmā Brahmā: Dit zelf (de ātmana in jou ) is Brahman (Māṇḍūkya Upaniṣada 1, 2 ) 

Wij mensen zijn in onze essentie Brahman of Goddelijk bewustzijn. Dit geldt voor iedereen, ongeacht je seksuele geaardheid en of mentale of fysieke handicap.  

Een maṃtra uit de Isha upaniṣada: Oṃ Pūrṇamadaḥ - Dat (de uiterlijke wereld of kosmos) is vol van Brahman of Goddelijk bewustzijn) Pūrṇamidaṃ - Dit ( individuele of innerlijke wereld) is ook vol van het Goddelijk bewustzijn Pūrṇāt Pūrṇamudacyate। - uit (DAT) Goddelijk bewustzijn ontstaat deze individuele manifestatie. Pūrṇasya Pūrṇamādāya Pūrṇamevāvaśiṣyate - Als je onttrekt aan Perfectie (God), produceert Perfectie (individu) ook Perfectie. (Bhagavada Purāṇa 8:6, 19-25).

Als je onttrekt aan Volmaaktheid (God), levert volmaaktheid ook (het individu) volmaaktheid op. Je geaardheid heeft hier geen invloed op. 

Ook benadrukt deze maṃtra dat wij mensen een Goddelijke oorsprong hebben en het potentieel om Goddelijke volmaaktheid te bereiken in de vorm van onze individuele Atma of ziel. Er wordt geen uitzondering gemaakt met betrekking tot enige voorkeur in het leven. Het kan ons helpen ons bewustzijn te verhogen om mensen met verschillende oriëntaties in het leven, inclusief LGBTQ, te accepteren. De reden is dat deze maṃtra niet zou spreken over de biologische mens waarmee de geaardheid verbonden is, maar alleen over het Goddelijke in ons (ātman), daarbij vergeten sommigen dat het Goddelijke of de ātman vrijwillig zijn plaats inneemt in het biologische lichaam en er een samenhang mee vormt.    

Śrīmadbhagavadagītā: Ik ben de bron waaruit jullie voortkomen, alles komt uit mij voort. Wie zich dit realiseert richt zich op Mij met heel zijn hart. (Śrīmadbhagavadagītā 10.8)

In het laatste hoofdstuk van de Ramcharit Manas, zegt Ram in een gesprek met Bhusundi: "Niet alleen menselijke wezens, maar zelfs dieren of planten die tot mij komen na het kwade te hebben afgezworen, zijn mij dierbaar. 

Sri Ram maakt zich door deze belofte voor iedereen aanspreekbaar en toegankelijk. Hij deelt hier mee dat ieder levend wezen, ongeacht geslacht en levensvorm, maar met een clausule, dat men vrij moet zijn van bedrog/kwaad.

पुरुष नपुंसक नारि वा जीव चराचर कोइ। सर्ब भाव भज कपट तजि मोहि परम प्रिय सोइ॥

Purūṣa napuṃsaka nāri vā jīva carācara koi,

Sarba bhāva bhaja kapaṭa taji mohi parama priya soi.

Naast de Upaniṣadas, de Purāṇas en de Mahābhārata vinden we ook in de Bhagavad Gita en andere geschriften dat wij allen van Goddelijke oorsprong zijn, ongeacht onze seksuele geaardheid. 

Opmerking: De bovenstaande punten benadrukken dat er in de samenleving mensen van verschillend geslacht zijn en dat ook zij van goddelijke oorsprong zijn (in termen van ātman/jīva, wat niet alleen voor mensen maar ook voor andere levensvormen geldt).-

Meer punten voor het assimilatieve aspect 

Hindoes gebruiken een godsconcept dat uit drie aspecten bestaat: Brahma het scheppende aspect, Vishnu het ondersteunende aspect, en Śiva het vernieuwende aspect. Al deze drie aspecten hebben zowel een mannelijke als een vrouwelijke helft (de Shakti of uitvoerende energie). Het scheppende aspect is hun mannelijke helft en het uitvoerende aspect is hun vrouwelijke helft.

Het Hindoe-beeld van God bestaat uit een mannelijke en evenzeer, een vrouwelijke helft. Verenigd met elkaar zijn zij mannelijk en vrouwelijk tegelijk of noch mannelijk noch vrouwelijk. Daarom duiden wij God aan met het voornaamwoord: Het. 

Een van de prachtige voorstellingen is die van de androgyne vorm van Śiva, de Ardhanarishvar. Śiva is half man en half vrouw. Een vorm waarin Śiva en Pārvatī in eenheid met elkaar verenigd zijn, is een weerspiegeling van een vorm waaruit ieder mens is samengesteld, namelijk Puruṣa, het Goddelijke en Prakṛti, de natuurkracht. Het is een oproep aan een mens om samenhang tussen de twee te brengen en zich in harmonie met hen te ontwikkelen om zo verlichting te bereiken. 

Tot besluit

Ondanks openheid en sociaal bewustzijn, koestert een groot deel van de samenleving, vanwege hun reductionistische opvattingen over niet-heteroseksuele ervaringen, weerstand tegen alles wat LGBTQ is en beschouwt het als niet-normatief. Dit leidt tot wederzijdse spanningen.

Misschien zal het omarmen van de kennis uit oude teksten mensen helpen om nieuwe inzichten op te doen en daardoor meer begrip te hebben voor elkaar. De holistische benadering van seksuele geaardheden vanuit het Hindoe wereldbeeld is inclusief en kan helpen om inzichten over dit onderwerp te verruimen.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *