De volgende verzen komen uit de Bhagavad Gita:
B.G. 3.3
श्रीभगवानुवाच |
śhrī bhagavān uvācha
लोकेऽस्मिन्द्विविधा निष्ठा पुरा प्रोक्ता मयानघ |
ज्ञानयोगेन साङ्ख्यानां कर्मयोगेन योगिनाम् || 3||
loke ’smin dvi-vidhā niṣhṭhā purā proktā mayānagha
jñāna-yogena Sāṃkhyānāṁ karma-yogena yoginām
In deze wereld, o gij zonder zonden, zijn er, zoals ik reeds zei, twee paden van discipline: dat van jnana-yoga (yoga van kennis) van de sankhyas; en dat van karma-yoga (yoga van handling) van de yogis.
B.G. 5.4.
साङ्ख्ययोगौ पृथग्बाला: प्रवदन्ति न पण्डिता: |
Sāṃkhya-Yogau pṛithag bālāḥ pravadanti na paṇḍitāḥ
एकमप्यास्थित: सम्यगुभयोर्विन्दते फलम् || 4||
ekamapyāsthitaḥ samyag ubhayor vindate phalam
Slechts onwetenden, niet de wijzen, maken verschil tussen sānkhya en yoga. Hij die goed gefundeerd is in de ene verwerft zich de vruchten van beide.
B.G. 5.5.
यत्साङ्ख्यै: प्राप्यते स्थानं तद्योगैरपि गम्यते |
yat Sāṃkhyaiḥ prāpyate sthānaṁ tad Yogair api gamyate
एकं साङ्ख्यं च योगं च य: पश्यति स पश्यति || 5||
ekaṁ Sāṃkhyaṁ cha Yogaṁ cha yaḥ paśhyati sa paśhyati
De supreme toestand die verkregen wordt door de Shankyayogi, wordt eveneens bereikt door de yogis. Hij, die ziet dat Sankhya en Yoga een zijn, heeft het juiste inzicht in de realiteit.
Onze interpretaties:
- Er zijn twee wegen: de weg van handeling (Karma Yoga) en de weg van kennis (Jnana Yoga). Beide kunnen we bewandelen door gebruik te maken van het menselijk lichaam als instrument. De weg van handeling kent als overwicht het vergankelijke en het vereist nauwgezet uitvoeren van taken, maar dan wel vanuit een onbaatzuchtige houding. De weg van kennis kent als overwicht het onvergankelijke en de focus ligt op het afstand doen van materiële rijkdom. In de discipline van toewijding (Bhakti Yoga) staat God centraal, waarbij het belangrijkste is dat men probeert een neutrale observator te worden bij alles wat we doen.
- Degene die de eenheid zien tussen de wegen van Sankhya Yoga en Karma Yoga kennen de realiteit. In Sankhya ‘woont’ men in het Zelf en door zijn bewustzijn over de kracht van het Zelf begint hij afstand te nemen van de materiële zaken in het leven. In Karma Yoga doet men afstand van de materiële zaken en door de focus op handelingen vindt men zijn ‘thuis’ in het Zelf. Hij vertrouwt zijn lichaam, zichzelf als instrument, toe aan de wereld. Het lichaam losmaken van het Zelf is Jnana Yoga.
- Iemand moet zolang in handelen verwikkeld zijn totdat hij wordt ontmoedigd in het najagen van verlangens en plezier. Dan komt hij of in aanmerking voor Jnana Yoga, of hij ontwikkelt een geloof in God, waarna hij zich kwalificeert voor Bhakti Yoga. Karma Yoga is een middel voor Jnana Yoga en voor Bhakti Yoga maar ook een doel omdat het kan leiden tot zelfrealisatie. Er is echter niet altijd sprake van lineariteit en elk van deze paden kan op elk moment op een natuurlijke manier onderdeel worden van iemands leven.
- Alleen een niet-wijs persoon ziet Sankhya en Yoga als verschillend. Zelfs als je slechts een van de twee hebt begrepen, zul je ook de voordelen ervaren van de andere. Degene die de integrale eenheid ziet tussen beiden, neemt de realiteit weer in zijn ware aard.
- Sankhya Yoga is ‘wonen’ in het Zelf door het verschil waar te nemen tussen het ware Zelf en het lichaam. Karma Yoga and Sankhya Yoga geven allebei hetzelfde resultaat, alleen de weg ernaartoe is verschillend.
- Voor deze twee paden is de inspanning van de mens belangrijk. Daarom moet het gebruik van de woorden fruit en consequenties (phala) worden begrepen. In Jnana Yoga is de inspanning gericht op het zien van het onderscheid tussen het lichaam en het innerlijke Zelf. In Karma Yoga is de inspanning gericht op de handelingen voor het welzijn van anderen. Beiden leiden tot de vrucht van zelfrealisatie, of tot het bereiken van het doel. Presteren past binnen de verantwoordelijkheid van Karma Yoga. De neiging om verantwoordelijkheid op je te nemen behoort tot Jnana yoga.
- Zonder de beoefening van de yoga discipline is er geen sprake van Sankhya. Als we alleen Sankhya volgen, dan komen we niet terecht bij vragen zoals: ‘Hoe leeft iemand?’. We blijven misschien dan vooral op begripsvorming. Als we yoga inbrengen, zien we een samenhang tussen begrippen en praktijk. Als we dat niet doen, is het alsof iemand je de waarheid vertelt maar zonder uit te leggen waarom dat de waarheid is en hoe je de waarheid zelf kunt ontdekken. Je zult de inzichten dan niet belichamen. We moeten de volgende drie in wisselwerking met elkaar zien: Jnana, Karma en Bhakti. Samkhya leidt je naar Jnana, maar om haar kennis te belichamen is het nodig om te werken aan Karma en Bhakti.
Welke van de drie wegen is voor u superieur en kunt u dit uitleggen: Karma Yoga, Jnana Yoga, Bhakti Yoga? U kunt uw commentaar geven op de
https://magazine.omrise.org/2020/06/the-interplay-of-jnana-karma-and-bhakti/
NL 
EN